آب مجازی آبی که بی سر و صدا هدر می رود
گل پیچ: در شرایطی که کشور ما در وضعیت تنش آبی قرار دارد و محیط زیست با پرداخت نشدن حق آبه اش دست و پنجه نرم می کند، قطره قطره آب موجود در این سرزمین اهمیتی صدچندان دارد. یکی از مواردی که مصرف آب در آن مقدار قابل توجهی دارد، آب مجازی است. یک عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانی ها بر اهمیت توجه به این مورد تاکید می کند.
به گزارش گل پیچ به نقل از ایسنا، کشور ما در نیم قرن اخیر درگیر مشکلات آبی و خشکسالی شده و دریاچه ها، تالاب ها و خاک ما از عطشی طولانی رنج می برند. بارش های موقت که گهگاهی چند جرعه آب در گلوی خشک شده تالاب ها می ریزند، نمی توانند دوای درد مزمنی کم آبی و خشکسالی باشند. در این سال ها راهکارهای زیادی برای کنترل این چالش پیشنهاد شده که همه در جایگاه خود قابل تامل و مهم هستند. یکی از راهکارهای مطرح شده استفاده از «آب مجازی» است. آب مجازی مقدار آبی است که یک کالا یا یک محصول کشاورزی در فرآیند تولید مصرف می کند تا به مرحله نهایی برسد. در شرایطی که کشور ما در وضعیت تنش آبی به سر می برد و حق آبه تالاب ها به صورت کامل تأمین نمی گردد، بهتر است تولید محصولات پرآب بر مورد بازبینی قرار بگیرد. محسن موسوی ضمن اشاره به اهمیت آب مجازی می گوید: کشور ما باید برای واردات آب مجازی از راه محصولات پرآب بر برنامه ریزی کند.
محسن موسوی خوانساری در گفت و گو با ایسنا ضمن اشاره به وضعیت تنش آبی در کشور تصریح کرد: کشور ما از نظر مصرف آب در حالت تنش شدیدی قرار دارد. بر اثر این تنش شدید، بعضی از تالاب های ما خشکیده اند و ما باید حق آبه آنها را تأمین نماییم. برای تحقق این هدف لازم است ۲۰ درصد از مصارف آب های سطحی در بخش کشاورزی کم شود.
وی با اشاره کسری مخزن و کمبود منابع آب زیرزمینی افزود: در زمینه آب های زیرزمینی هم کسری مخزن ما به ۱۴۰ میلیارد متر مکعب می رسد. این کسری طی دهه ها بوجود آمده است و هر سال به آن افزوده می شود. سالانه ۵ میلیارد متر مکعب اضافه برداشت داریم در حالیکه در مجموع باید ۳۰ درصد از مصارف چاه های مجاز و غیر مجاز کشاورزی در سطح کشور (۴۰ میلیارد متر مکعب) کاسته شود. سال جاری و سال آینده باید ۲۰ تا ۳۰ درصد مصارف کشاورزی به ناچار کاهش پیدا کند تا پایداری سرزمین و تاب آوری محیط زیست حفظ شود.
موسوی ضمن تاکید بر تأثیر کنترل مصرف آب بر میزان تولیدات کشاورزی اظهار داشت: به دلیل کاهش منابع آب و کاهش تولید مواد غذایی ما با کسری ۳۰ درصدی مواد غذایی مواجه خواهیم شد. این کسری باید از طریقی جبران شود. جبران این کسری ۳۰ درصدی، به سه روش امکان دارد.
وی ضمن اشاره به روش های موجود برای کنترل میزان تولید محصولات کشاورزی افزود: روش اول افزایش بهره وری است. این راه شامل مواردی مانند افزایش راندمان آبی و مدیریت مسائل در ارتباط با شرایط کشت و برداشت و کنترل آب در کشاورزی می شود.
موسوی درباره ضرورت نغییر الگوی مصرف برای کاهش مصرف آب اظهار داشت: راهکار دوم تغییر الگوی مصرف و الگوی غذایی مردم است. الگوی مصرف مردم باید بگونه ای تغییر کند که آنان از مصرف محصولات پرآب بر تا حدی صرف نظر و به محصولات کم آب بر گرایش بیشتری پیدا کنند. در واقع بخشی از مصارف گوشتی باید جای خویش را به حبوبات و تولیدات گیاهی بدهد.
این عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانی ها با تکیه بر اهمیت وارد کردن آب مجازی در چارچوب محصولات کشاورزی افزود: سومین چاره موجود، واردات مواد غذایی پر آب بر و در واقع واردات آب مجازی است. ما هم اکنون ۲۵ میلیارد متر مکعب واردات آب مجازی داریم. این آب عموما در محصولاتی نظیر جو، کنجاله، ذرت و گندم وجود دارد.
وی ضمن با بیان بر این که کاهش مصرف آب به شکل ناگزیری کاهش تولیدات کشاورزی را به دنبال خواهد داشت، اظهارکرد: واردات آب مجازی با این که می تواند این مشکل را تا حدودی برطرف کند اما کشور را وابسته به تولیدات خارجی خواهد نمود و اتکای بیش از اندازه به واردات مواد غذایی، وابستگی ایران به کشورهای خارجی را به دنبال خواهد داشت. البته این مشکل هم راهکارهای در ارتباط با خویش را دارد.
موسوی بر وارد کردن محصولات پرآب بر به جای تولید آنها در داخل کشور تصریح کرد و اظهار داشت: واردات محصولات گیاهی و گوشتی پرآب بر بخصوص گوشت قرمز باید افزایش پیدا کند. گوشت قرمز بالاترین میزان مصرف آب مجازی را دارد و هر کیلوگرم گوشت قرمز ۱۵ متر مکعب آب مصرف می کند. هرچقدر تولید گوشت قرمز در کشور کمتر شود مصرف آب حوزه دامداری هم کاسته می شود.
این عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانی ها همینطور به ضرورت توجه به کشت فراسرزمینی اشاره نمود و اضافه کرد: یکی دیگر از مسائلی که می تـواند به کاهش مصرف آب و بهبود پایداری محیط زیست کمک نماید، کشت فراسرزمینی است. متاسفانه در دو دهه اخیر علیرغم شعارهای وزارت جهاد کشاورزی درباره کشت فراسرزمینی، اقدام خاصی در این حوزه صورت نگرفته اسن و در این چند دهه کشورهای حوزه خلیج فارس از چندین میلیون هکتار از اراضی کشورهای پرآب استفاده و امنیت غذایی خویش را تقویت کرده اند. متاسفانه ایران هیچ اقدامی در این راستا انجام نداده است. کشور ما باید از پتانسیل کشورهای آسیای میانه و افریقا استفاده و قسمت مهمی از تولیدات گیاهی خویش را از راه کشت فراسرزمینی تأمین کند.
موسوی در انتها بر لزوم ایجاد ارتباط مناسب با کشورهای صادرکننده آب مجازی تصریح کرد و اظهار داشت: لازم است تا واردات آب مجازی ما از کشورهای مختلف صورت گیرد و تأمین نیازهای ما به چند کشور خاص محدود نشود. کشورهای پرآبی مانند برزیل، آرژانتین و اوکراین صادرکنندگان مهم آب مجازی می باشند و واردات آب مجازی از این کشورها می تواند مصارف آب در داخل کشور را کم کند.
منبع: golpich.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب