به بهانه روز جهانی یوزپلنگ مطرح شد
حدود ۷۰۰۰ یوز در حیات وحش جهان باقی مانده است
گل پیچ: هر ساله در تاریخ چهار دسامبر ˮروز جهانی یوزپلنگˮ گرامی داشته می شود و این مناسبت بین المللی به افزایش آگاهی در مورد اهمیت نجات یوزپلنگ ها در حیات وحش جهان می پردازد.
به گزارش گل پیچ به نقل از ایسنا، وضعیت و تعداد یوزپلنگ ها در دنیا بسیار نگران کننده است برای اینکه این گربه سانان باارزش با خطر انقراض روبرو هستند. طبق بررسی های اخیر، امروزه حدود ۷۰۰۰ قلاده یوزپلنگ در طبیعت جهان باقی مانده است.
یوزپلنگ ها جانورانی فوق العاده سریع و فوق العاده زیبا هستند با اینحال آنها در خطر انقراض ترین گربه های بزرگ آفریقا نیز هستند.
یوزپلنگ ها پرخاشگری کمی نسبت به انسان نشان می دهند و می توانند به آسانی رام شوند. بگفته مورخان، یوزپلنگ ها ابتدا در "سومر" رام شدند و به تدریج به مرکز و شمال آفریقا گسترش یافته و از آنجا به هند رسیدند.
از سال ۲۰۱۰ میلادی هر ساله در تاریخ چهار دسامبر روز جهانی این پستاندار در معرض خطر انقراض گرامی داشته می شود.
یوزپلنگ از خانواده گربه سانان به شمار می آید اما به سبب داشتن دست و پایی بلند، بدنی کشیده و باریک و سینه ای فراخ تا حدود زیادی به سگ های تازی شبیه است. در بین گربه سانان، یوز با داشتن ارتفاع شانه ای برابر با ۸۳–۷۶ سانتی متر و وزنی میان ۷۲–۴۰ کیلوگرم همچون گربه سانان کوچک جثه محسوب می شود. اندازه طول بدن به یک الی دو متر می رسد و طول دم نیز میان ۸۴–۶۶ سانتی متر است. یوزهای ماده اندکی کوچکتر و لاغرتر از نرها هستند.
یوزپلنگ از نظر ظاهری شبیه پلنگ است با اینحال پلنگ دارای سر بزرگتر و پنجه های کاملا جمع شونده است. یوزپلنگ بیشتر به سبب سرعتش شهرت دارد برای اینکه سرعت کامل دویدن آنها به قدری است که پاهای آنها فقط هر شش تا هفت متر یک دفعه با زمین برخورد می کند.
از لحاظ تاریخی، یوزها در بیشتر مناطق آفریقا و بخش های گسترده ای از آسیا زندگی می کردند. در آفریقا، این جانوران از دماغه آگولاس تا دریای مدیترانه یافت می شدند. در آسیا نیز، فلسطین، سوریه، بخش های شمالی شبه جزیره عربستان، عراق، ایران، جنوب ترکمنستان، افغانستان و بلوچستان همچون زیستگاه های یوز به شمار می رفتند. در گذشته در آسیای جنوب شرقی، یوزها را می شد در سند، پنجاب، غرب بنگال، مرکز هند، فلات دکن و به گمانی "میسور" در هند یافت. البته یوزها هیچگاه در شمال گنگ و شرق بنگال دیده نشدند.
امروزه یوزها در مناطق به نسبت گسترده ای از آفریقا یافت می شوند. گمان می رود که پارک ملی نایروبی بزرگترین جمعیت یوزهای آفریقا را در خود جای داده باشد. در آفریقای سیاه، مناطق اصلی تجمع آنها در تانزانیا و کنیا است. در جنوب، نامیبیا، بوتسوانا، زیمبابوه و زامبیا نیز جمعیت های به نسبت زیادی از اینگونه جانوری زندگی می کند. بر خلاف آفریقای جنوبی و اتیوپی که جمعیت های تندرست و پرشماری از یوز را جای داده اند، منطقه ساحل و سودان بطور تقریبی همه جمعیت یوز خودرا از دست داده اند. تعداد اندکی یوز شمال غربی نیز در مناطق کوهستانی الجزایر زندگی می کنند.
در سال ۲۰۱۶ میلادی یوزپلنگ به عنوان گونه لطمه پذیر در فهرست قرمز "آی یو سی ان" (اتحادیه بین المللی صیانت از طبیعت) قرار گرفت.
یوزپلنگ ها توسط عوامل مختلفی مانند از میان رفتن زیستگاه و چندپارگی جمعیتشان تهدید می شوند.
یوزها در حیات وحش از طرف چندین مورد مختلف که بشر در آن دخیل است، در معرض تهدید انقراض قرار گرفته اند. همچون این موارد می توان به نابودی زیستگاه اشاره نمود که بر اثر افزایش کارهای انسانی و نیاز به زمین بیشتر برای کشاورزی و صنعت و راه کشی است. از طرف دیگر، گله های ساکن در این زیست گاه ها توسط انسان ها تهدید می شوند و افزایش تفنگ های شکاری میان مردم آفریقا موجب کاهش شدید طعمه های یوزهای این قاره شده است.
نابودی زیستگاه موجب راندن یوزها از یک ناحیه به ناحیه دیگر نمی شود بلکه یوزهای ناحیه نابودشده را برای همیشه منقرض می کند.
کمبود طعمه و درگیری با گونه های دیگر مانند انسان و گوشتخواران بزرگ از دیگر تهدیدات اصلی است. بنظر می رسد یوزپلنگ نسبت به پلنگ توانایی کمتری برای همزیستی با انسان دارد. شکار و کشتار جاده ای نیز یکی از دلیلهای اصلی تهدید جمعیت یوزپلنگ ها در دنیا شمرده می شود.
این روز جهانی آگاهی افراد در مورد تهدید بیش از پیش برای جمعیت یوزپلنگ های وحشی را بیشتر می کند و وضعیت هشدار دهنده ای که باید جدی گرفته شود را به آنها یادآوری می کند.
در ادامه به نقل از merazone به چند حقیقت در مورد یوزپلنگ ها خواهیم پرداخت.
* یوزپلنگ ها سریع ترین حیوان خشکی جهان هستند. آنها می توانند با سرعت ۱۱۰ کیلومتر در ساعت بدوند. یوزپلنگ ها می تواند تنها در سه ثانیه به حداکثر سرعت خود برسند.
* یوزپلنگ ها گوشتخوار هستند و بیش از شاخ درازان کوچکتر تغذیه می کنند.
* یوزپلنگ ها دارای دمی بلند و عضلانی هستند که شکلی صاف دارد. دم حدودا مانند سکان روی قایق عمل می کند برای اینکه از آن برای مساعدت با کنترل فرمان و حفظ تعادل خود هنگام دویدن استفاده می نمایند.
* توله های یوزپلنگ موهای بلندی دارند که از گردن تا انتهای دم کشیده شده است.
* یوزهای ماده در همه طول سال بچه می زایند اما بیشتر در فصل های بارانی سال حامله می شوند تا فصل های خشک. دلیل آن هم می تواند این باشد که تعداد فرزندانِ طعمه ها همچون آهوی تامپسون در این هنگام به شدت بیشتر می شود. این آهوان جوان طعمه های مورد علاقه یوز هستند و گرفتنشان ساده است.
همچنین مرگ و میر توله ها در یوز بسیار بالا است و کمتر از ۱۰ درصد توله های به دنیا آمده به سن بالای یک سال و نیم می رسند. مهم ترین دلیل های چنین مرگ و میری، کشته شدن توسط درندگانی چون شیر، بیماری، رها شدن و کمبود غذا است. در بسیاری موارد، مادر به سبب آن که خود غذایی برای خوردن نداشته و کاهش وزن پیدا می کند، توله هایش را رها می کند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب