در گفتگو با مهر واكاوی شد؛
نام این خیابان سیل آباد بود، جزئیات خطاهای انسانی مؤثربر سیل شیراز
به گزارش گل پیچ یك فعال محیط زیست جزئیات فنی سیل دروازه قرآن شیراز و خطاهای انسانی متعددی كه به خسارات جانی و مالی این سیل منجر گردید را برشمرد.
یك فعال محیط زیست در تشریح جزئیات سیل شیراز و واكاوی آن به خبرنگار مهر اظهار داشت: حركت سیل آب از ضلع جنوب شرقی تنگ الله اكبر كه دروازه قرآن در جبهه شمال غرب آن قرار دارد شروع شد. مردم قدیم شیراز به این نقطه سیل آباد می گفتند، به این معنا كه دره مسیل موجود كه تا اوایل سال شصت به حال خود باقی و پر نشده بود را صرفاً رواناب های متأثر از نزولات آسمانی بر مبنای قانون توپوگرافی و ریخت زمین شناسی ساخته بودند.
بهمن ایزدی اضافه كرد: بالاخره طبیعت كار خودش را بر مبنای سوابق دیرینه اش جا نمایی كرد و بیشترین دبی سیلاب تنگ الله اكبر درست از محل دره مسیل سیل آباد حركت كرد و در واقع از مسیری پیش رفت كه از هزاران سال پیش، رواناب های بخشی از ارتفاعات بمو و اراضی بالا دست شمال شرق شیراز را به سمت رودخانه خشك و نهایتاً دریاچه مهارلو هدایت می كرد.
وی توضیح داد: در واقع «سیلاب طبیعی» تنگ الله اكبر تاكنون هیچ گونه تجاوزی به حریم شهر نكرده و هیچ گونه خسارتی به كسی وارد نكرده است. تنها آسیبی كه در این ناحیه به مردم و شهر شیراز وارد شد توسط «سیلاب انسان ساخت» بود كه بر اثر بی توجهی مدیریت شهری به قوانین طبیعت و همینطور عدم لحاظ زیر ساخت های محیط زیست در چیدمان مبلمان شهری به وجود آمد. بنابراین با نگاهی گذرا به آماری كه توسط كارشناسان ارزیابی شده است، به سهل انگاری مدیران شهری با در نظر نگرفتن سلامت و امنیت شیراز و مردم مهربانش پی می بریم.
این فعال محیط زیست افزود: به این مهم پی می بریم كه در سیلاب پنجم فروردین ماه طبیعت كار خودش را خوب انجام داد و این بی تدبیری مسئولین مربوطه و سو مدیریت شأن بود كه شیراز را سیاهپوش كرد. توجه كنید كه تا زمان وقوع سیل میزان بارندگی حدود حدود ۱۴ میلیمتر در مدت ۲۰ دقیقه بوده است. ازاین رو نباید با این میزان بارندگی با چنین تلفات سهمگینی مواجه شویم.
ایزدی تصریح كرد: مساحت حوزه دروازه قرآن بالغ بر ۵۴۲۰ هكتار است و كلیه رواناب های آن از ارتفاعات كوه بمو و مناطق اكبر آباد واقع در اراضی مرتفع شمال شرق شیراز سرچشمه می گیرد و بعد از گذر از دره مسیل سیل آباد واقع در ضلع جنوب شرق تنگ الله اكبر وارد جلگه شیراز می شود و بعد از ورود به رودخانه خشك به حوضه دریاچه مهارلو می ریزد.
وی خاطرنشان كرد: خیلی از اراضی شیبدار پارك ملی بمو بعد از انقلاب تبدیل به اراضی و مستحدثات نظامی شد و آتش سوزی های مكرر در این ناحیه، پوشش گیاهی آن منطقه را كه نقش بازدارنده در شدت جریان ریزش باران داشت را از بین برد، با این وجود صیقلی شدن بخشی از اراضی مذكور به واسطه راه اندازی اتوبان تازه ساز اكبر آباد به خرامه، مهیا شدن بستر صیقلی دیگری بود كه به شدت یافتن جریان رواناب ها به سمت دروازه قرآن كمك می كرد. بنابراین حداكثر دبی لحظه ای رواناب ها به روش scs با دوره بازگشت ۱۰۰ ساله ۱۳۱ متر مكعب بر ثانیه و حجم سیلاب با دوره بازگشت ۱۰۰ ساله سه میلیون و ۷۰ هزار و ۳۰۱ متر مكعب است. طول آبراهه اصلی آن ۱۷/۲ كیلومتر و شیب آبراهه ۳/۰۴ درصد و حداكثر ارتفاع حوزه ۲۶۶۵ متر و حداقل ارتفاع ۱۸۰۵ متر و شیب متوسط حوزه تنگ قرآن ۲۶ درصد است.
این فعال محیط زیست خاطرنشان كرد: شكل حوزه نسبتاً گرد و نشان دهنده بالا بودن دبی پیك حوزه بوده و اینكه این حوزه در زمان های بارندگی با شدت زیاد و مدت كم (كمتر از ۶ ساعت) با عنایت به شیب حوزه حجم سیلاب بیشتری با قدرت بالایی را تولید می كند. ازاین رو پر كردن و تبدیل كردن دره مسیل «سیل آباد» به جاده و بولوار عریض و تفرجگاه، كاری غیر اصولی و غیر كارشناسی است كه چنانچه متولیان امر اندكی دقت به عمق و عرض دره مسیل سیل آباد می كردند متوجه خطایشان می شدند.
ایزدی اضافه كرد: اشتباه فاحش دیگر مدیریت شهری وقت در محاسبات دبی ورودی سیلاب به لوله تخلیه كننده است كه این مهم از علل اصلی حادثه اخیر است و در پیامد آن عدم سرویس دهی و رسوب زدایی از لوله ای بود كه به جای دره مسیل سیل آباد كار گذاشته بودند. چنانچه وضعیت لوله مذكور توسط مدیریت شهری مورد بررسی مستمر قرار می گرفت و انباشت زباله ها را از جلو شبكه مفتولی آن به موقع جمع آوری می كردند، الان شیراز و مردم با محبتش عزادار و شرمسار مهمانان بهارِ حیات بخشش نبودند. بنابر این علت اصلی وقوع سیل پنجم فروردین بر اثر بی توجهی به حریم قانونی طبیعت بر اثر بی تدبیری و سو مدیریت ما بود، نه خشم طبیعت.
وی افزود: مدیریت شهرداری وقت اضافه بر تصرف و تبدیل مسیل های تنگ الله اكبر و تنگ سعدی، گالی های طبیعی و عریض مناطق بالا دست رودخانه خشك شیراز را كه به صورت طبیعی شدت سیلاب ها را كنترل می كردند و حریم طرفین آن رود كه در راه طولی از میان جلگه شیراز می گذرد را تصرف و تبدیل به خیابان كرده است و در بعضی از گالی های عریض و وسیع این رودخانه اماكن مختلف و ایستگاه مترو و خطوط مواصلاتی مترو بوجود آورده است. بدتر آنكه در بین مسیل رودخانه خشك در حوالی پل معالی آباد مبادرت به ساخت تفرجگاه كرده اند. بولوار چمران هم تا سی سال پیش جز حریم و كرانه رود خشك بود كه با جانمایی غلط مدیران وقت شیراز، تصرف و تبدیل به بولوار شد. راه اندازی سد تنگ سرخ هم همچون جانمایی های غلط و فاحش شهرداری شیراز است كه در صورت اتمام، تهدیدی جدی برای تمامی مردم ساكن در جلگه شیراز است.
این فعال محیط زیست نتیجه گرفت: ازاین رو سیل جانگداز پنجم فروردین حاصل تفكر سازه ای و غیر علمی ای بود كه چنانچه نابودی دره مسیل سیل آباد تسهیل و تبدیل به مسیر تردد و تفرجگاهی نمی شد الان شیراز سیاه پوش نبود. بنابراین ایجاد جاده و بولوار غیر فنی و سازه های تفرجی بر بسترهای حیاتی طبیعت اشتباه غیر كارشناسی سترگی است كه بعد از آن فاجعه سیل شیراز ناشی از خطا در محاسبات دبی ورودی سیل آب به لوله تخلیه كننده واقع در زیر مستحدثات مذكور است.
ایزدی در انتها اظهار داشت: این نكته را در مورد علت وقوع سیل باید اضافه كنم كه باور اینكه بدون شكستگی دیواره های مسیلی كه به لوله مسیل دروازه قرآن ختم می شود، ورود آن همه آب به صورت یكجا و شتابناك از سطح تراز لبه مسیل كه با آسفالت تقریباً همطراز است در یك لحظه و یكجا تحقیقاً امری محال است و به نظر می آید منشأ سیلاب مذكور در كنار مسدود شدن دهانه لوله مكش از جایی دیگر در بالا دست حوضه لوله مكش سیلاب هم باشد. چون شدت جریان شتابناك سیل دروازه قرآن بایستی بر اثر حركت شدید آب از بالا دست باشد. بنابراین این مورد قابل واكاوی است و لازم است كه شورای شهر شیراز به منظور روشن شدن علت سیل مذكور با همكاری كارشناسان خبره این مهم را بررسی و نتایج تحقیقات خود را به منظور پیشگیری از اتفاقات مشابه آتی به نظر مردم برسانند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب